Hacı Ahmet Ünlü, 7.000 Yıllık Güvercinkayası’nda Anadolu’nun Erken Sosyal ve İdari Yapısını İnceledi

Araştırmacı Hacı Ahmet Ünlü‘nün son çalışmalarına göre, Anadolu’da yaklaşık 7.000 yıl önce iskan edilen Güvercinkayası yerleşimi, yalnızca savunma amaçlı bir yapı olmanın ötesinde, o dönemin sosyal ve ekonomik yapısının önemli bir yansıması olarak öne çıkmaktadır. Ünlü’nün araştırmaları, bu yerleşimde inşa edilen sur duvarlarının toplumsal yapıyı derin bir şekilde etkilediğini ve yerleşimde belirgin sınıfsal ayrımların ortaya çıktığını göstermektedir.

Surlar ve Sosyal Ayrışmanın İzleri

Güvercinkayası’ndaki sur duvarları, yerleşim sakinleri arasında keskin bir sosyal ayrım yaratmıştır. Bu duvarlar, sadece aşağı yerleşimde yaşayan halkı dış tehditlerden korumakla kalmamış, aynı zamanda yukarı yerleşimde yaşayan daha ayrıcalıklı bir sınıfı toplumun geri kalanından ayırmıştır. Araştırmacı Hacı Ahmet Ünlü’nün bulgularına göre, surların arkasındaki büyük ve gösterişli konutlar, bu sosyal ayrışmanın en belirgin sembollerinden biri olarak öne çıkmaktadır. Burada yaşayanlar, topluluğun ileri gelenleri ve idarecileriydi, bu da sosyal hiyerarşinin varlığını ortaya koymaktadır.

Artı Ürün ve Gıda Deposu: İdari Yapının Belirginleşmesi

Sosyal ayrışmanın en çarpıcı işaretlerinden biri, yukarı yerleşimde bulunan yaklaşık 8 ton kapasiteli büyük bir gıda deposudur. Hacı Ahmet Ünlü‘nün incelemelerine göre, bu depo kıtlık dönemlerinde sadece seçkin sınıfa hizmet edecek şekilde tasarlanmıştır. Bu durum, Güvercinkayası’nda artı ürüne dayalı bir idari sistemin varlığını ortaya koymaktadır. Toplumun ileri gelenlerinin gıda stoklarını kontrol etmesi, onların toplumsal ve siyasi güçlerini pekiştirdiğini göstermektedir. Bu, erken dönemde yönetici sınıfın oluşumunu ve toplumsal düzenin şekillenmesini açıklamaktadır.

Güvercinkayası ve Anadolu’nun Erken Kent-Devlet Modeli

Hacı Ahmet Ünlü’nün araştırmaları, Güvercinkayası’nın, MÖ 3000’lerden itibaren Anadolu’da görülen kent-devlet idari yapısının öncüsü olduğunu işaret etmektedir. Bu yerleşim, sadece bir savunma yapısı değil, aynı zamanda siyasi ve sosyal kontrolün sağlandığı bir merkezdi. Yönetici sınıfın artı ürünü kontrol etmesi ve bu ürün üzerinden toplumu yönetmesi, ilerleyen dönemlerde Anadolu’nun diğer bölgelerinde görülen kent-devlet yapılarının temelini atmıştır.

Güvercinkayası’nın Tarihsel Önemi

Araştırmacı Hacı Ahmet Ünlü‘nün Güvercinkayası üzerine yaptığı bu çalışmalar, Anadolu’daki sosyal sınıf ayrımlarının ve idari yapının erken dönemde nasıl şekillendiğini anlamak açısından büyük bir öneme sahiptir. Güvercinkayası, sadece bir arkeolojik alan değil, aynı zamanda Anadolu’nun erken dönem sosyal, ekonomik ve siyasi yapısına dair önemli ipuçları sunan bir merkezdir. Ünlü’nün bulguları, bu yerleşimin Anadolu’nun tarihine olan etkisini daha iyi kavramamızı sağlayarak, bölgenin sosyal gelişimini derinlemesine incelememize olanak tanımaktadır.